اندازه گيری : به مجموعه عملياتی که انجام می شود تا اندازه يک کميت فيزيکی براساس يکی از يکاهای قانونی تعيين شود، اندازه گيری گويند، مانند اندازه گيری به وسيله کوليس، میکرومتر و…
وسيلۀ اندازه گيری : به وسيله ای که برای انجام اندازه گيری يا اندازه گيری های مشخص به کار میرود، « وسيله اندازه گيری» گويند، مانند خطکش،کوليس، ميکرو متر و…
استاندارد وسايل اندازه گيری: وسايل اندازه گيری جزء تجهيزات استاندارد شده می باشند و براساس استانداردهای بين المللی يا ملی طراحی، ساخته وآزمايش می شوند. اين استانداردها راهنمايی برای مشخصات، قابليت تفکيک، گستره اندازه گيری، جنس، روشهای درجه بندی، مقدار خطاهای مجاز، اندازه اجزا، روش ساخت، اندازه گيری و کاليبراسيون می باشند. به عنوان مثال : استاندارد ١٩٨٠ ISIRI مخصوص کوليس ورنيه ١/ ٠ و ٠٥/ ٠ ميلیمتر و استاندارد١ــ٨٥١٢ ISO , ٢ــ٨٥١٢ ISO مخصوص صفحه صافی ها و استاندارد 875 DIN: مخصوص گونياها است.
وسايل اندازه گيری به دو دسته ثابت و متغير تقسيم میشوند:
وسايل اندازه گيری متغير: با يک نوع وسيله می توان يک يا چند نوعُ بعد با اندازه های مختلف را به لحاظ مقدار، اندازه گرفت. مانند کوليس، ميکرومتر، زاويه سنج و …
وسايل اندازه گيری ثابت: در اين دسته از وسايل، با يک نوع وسيله می توان فقط يک نوع بعد با يک مقدار را اندازه گيری نمود، مانند شابلن شعاع سنج، فيلر، شابلن ميله و…