مته کبالت یا مته HSS نوعی از مته های سخت میباشد که جهت سوراخکاری بر روی آهن با سرعت بالا مورد استفاده قرار می گیرد. مزیت این نوع از مته ها در این است که بدلیل وجود مقدار قابل توجهی کبالت در آن هنگام سوراخکاری دارای سختی مناسبی جهت براده برداری می باشد و گرمای زیاد در حین کار باعث آسیب زدن به سر مته نمی شود.
مته های کبالت در مقایسه با دیگر مته ها دارای شکنندگی بالایی هستند واین شکنندگی بدلیل وجود کبالت در این مته میباشد.اگر مته ای که در اختیار دارید در زمان سوراخکاری بر اثر کرما خم شد این مته فاقد میزان مناسب کبالت می باشد و نمی تواند بر روی آهن سوراخکاری داشته باشد.
بطور معمول سر مته های کبالت را با زاویه ها 118 و 135 درجه تیز میکنند که برای سوراخکاری بهتر می باشد.سر مته کبالت برای سوراخکاری بر روی فلزات باید به گونه ای سنگ زده تیز شده شده باشد که بر روی قطعه کار نلغزدوبه همین دلیل سر مته را بصورت یک خط شکسته تیز میکنند که با اصطلاح به آن split point میگویندواین قابلت از حرکت کردن مته بروی قطعه کار جلوگیری میکند و باعث براده برداری بهتر مته می شود و در پایان کار انتهای سوراخ را صیقل میکند.
روش دیگری که در سنگ زنی سر مته کبالت وجود دارد سنگ زنی بصورت یله ای می باشد که در این روش سطح درگیر مته با قطعه کاهش پیدا کرده و ابتدا سوراخی کوچکتر ایجاد شده و پس از آن سوراخکاری اصلی انجام می گیرد .در این روش سر مته ها دیرتر از بین میرود.
سر مته کبالت پس از استفاده مکرر به اصطلاح عامیانه کند شده و دیگر مثل قبل براده برداری نمی کند و در این حالت با توجه به یکسان بودن مواد استفاده شده در سرتاسر مته می توان سر مته را طبق اصول مشخص مجددا تیز کرد و مورد استفاده قرار داد.این تیز کردن سر مته می تواند تا زمانی که مته دارای طول کافی برای سوراخکنوعی فولاد سرعت بالاست که دمای بالا بر روی آن بی اثر می باشد به همین دلیل از مته کبالت جهت سوراخکاری آهن، استیل بگیر و نگیر، فولادهای آلیاژی و فولادهای استنلس استیل یا ضد زنگ استفاده زیادی می شود. یکی از اشکالات کبالت تُردی و شکنندگی زیاد آنها نسبت به فولاد سرعت بالا یا HSS می باشد.اری باشد به طور مداوم انجام شود