استانداردها و آزمون کیفیت لوله پلی اتیلن
استانداردهای مورد استفاده در مورد لوله پلی اتیلن به شرح زیر میباشند
ISIRI استانداردهای
الفرواداری قطرخارجی و ضخامت جداره لوله پلی اتیلن 1331ISIRI
بآئین نامه کاربرد و نصب لوله تحت فشار ترمو پلاستیک در زیر خاک 2002ISIRI
جروش های نمونه برداری و آزمون لوله پلی اتیلنISIRI2178
ISO استانداردهای
الف قطر اسمی و فشار اسمی لوله ترموپلاستیک161/1ISO
ب رواداریهای قطر خارجی و ضخامت جداره لوله پلی اتیلن3607ISO
BSIاستانداردهای
الفمشخصات لوله پلی اتیلن6437,3284 BSI
بمشخصات ، ابعاد و فشار لوله ترمو پلاستیک 5556 BSI
ج مشخصات لوله پلی اتیلن آبی رنگ تا قطر 63 میلی متر6672BSI
د مشخصات لوله پلی اتیلن مشکی رنگ تا قطر 63 میلی متر 6730BSI
استانداردهایDIN
الف لوله پلی اتیلن سخت–تیپ 2 – ابعاد DIN 8074
ب لوله پلی اتیلن سخت – تیپ 2 – آزمایش DIN 8075
ج لوله پلی اتیلن سخت– تیپ 2 – ابعاد DIN 8076-3
استانداردهایASTM
الف مشخصات لوله پلی اتیلن ASTM D-3350
ب مشخصات لوله پلی اتیلن ASTM D-2104
د مشخصات لوله پلی اتیلن با کنترل قطر داخلی ASTM D-2239
همشخصات لوله پلی اتیلن با کنترل قطر خارجی ASTM D-2447
و طبقه بندی لوله پلی اتیلن ASTM D-2737
استاندارهای AWWA
لوله پلی اتیلن تحت فشار آب به قطر 4 تا 3/0 اینچ ANSI _ AWWA C-906 , C-901
همچنین لوله تحت فشارآبرسانی باید مطابق استانداردهای INSO 14427-2 / ISO 4427 / ASTM D3035 و لوله دوجداره ی فاضلابی کاروگیت باید براساس استتانداردهای ISIRI 9116-3 / ISO EN 13476-3 / ASTM F894 تولید گردند. فهرستی از مهم ترین آزمون ها و استانداردهای مربوطه در جدول زیر جمع بندی شده است.
ترین آزمون ها و استانداردهای لوله پلی اتیلن
روش های آزمون
نرخ جریان جرمی مذاب
نرخ جریان مذاب بر اساس استانداردهای مذکور در جدول قبل تعیین می شود. گرانول های پلی اتیلن مواد اولیه یا تهیه شده از سطح مقطع لوله داخل محفظه ی دستگاه قرار داده شده و آزموندر دمای 190 ͦ c و تحت وزنه ی 5 کیلوگرمی انجام می شود. نتیجه ی آزمون حاصل میانگین 5 اندازه گیری جداگانه و در واحد g/10 min بیان می گردد.
درصد وزنی دوده
هدف از این آزمون تعیین درصد وزنی مقدار دوده ای است که به عنوان رنگدانه و محافظت کننده در برابر UV استفاده می شود. دوده محافظت بسیار موثری را در برابر لوله د رمعرض آفتاب فراهم می کند. تاثیر و کارایی محافظت دوده به مقدار آن در محصول بستگی دارد.
ترموگرویمتری یک روش مناسب برای اندازه گیری کمّی مقدار دوده میباشد؛ که در این روش از یک کوره الکتریکی استفاده می شود.جهت اندازه گیری مقدار دوده باید که نمونه را در دمایی مشخص در داخل کوره حرارت داده شود و پس از طی شدن زمان معین ، برای خنک شدن نمونه و رسیدن به دمای اتاق باید که نمونه را در داخل دسیکاتور قرار داده شود و پس از خنک شدن با دقت 0.0001 گرم وزن شود.
مقدار دوده به کمک وزن کاهش یافته و به کمک معادله ی زیر محاسبه می شود
درصد وزنیدوده = [Mr – M0 / Ms] × 100
Mr جرم باقی مانده پس از سوختن در محفظه احتراق تحت محیط نیتروژن
M0 جرم خاکستر
Ms جرم اولیه نمونه
پراکنش دوده
دوده باید به صورت همگن و یکنواخت در محصول پخش شود. بدون توزیع یکنواخت ، بعضی از قسمت های محصول تحت تاثیر شرایط محیطی مانند اشعه های خورشید خواهد بود. این قسمت های تحت تاثیر قرار گرفته ، ضعیف تر از آسیب پذیرتر از سایر بخش ها بوده و به سرعت شروع به شکستن خواهند نمود. بنابرایننحوه توزیع دوده باید به عنوان یک عامل اساسی در محصول مورد بررسی قرار گیرد؛ به همین منظور بر اساس استانداردهای ذکر شده باید نمونه های آماده شده و با میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گیرند.
بازگشت حرارتی
در این آزمون طول مشخصی از لوله را در محیطی با دمای مشخص برای مدت زمان معینی حرارت می دهند؛ پس از طی شدن زمان مورد نظر تغییر طول لولهفاصله بین قسمت های علامت گذاری شده را نسبت به قبل از حرارت دیدن ثبت می کنند و درصد تغییر طول را محاسبه می نمایند.
باید توجه داشت که ظاهر لوله نباید پس از حرارت دهی تغییر نماید.
درصد بازگشت طولی برای هر لوله با استفاده از رابطه ی زیر محاسبه می شود
ɛ=[L0 – L/L0]×100
L0 فاصله بین علامت ها قبل از قراردادن نمونه در آون که در دمای ͦC 2±23 و برحسب میلی متر ثبت شده
L فاصله بین علامت ها پس از خارج شدن نمونه از آون که در دمای ͦC 2±23 و برحسب میلی متر ثبت شده
ɛ میانگین عددی مقادیر بدست آمده برای سه نمونه
زمان القا اکسایش
زمان القا اکسایش به میزان مقاومت نسبی مواد در برابر تخریب ناشی از اکسایش اطلاق می گردد.به وسیله اندازه گیری گرمایی در فاصله زمانی بین قرارگرفتن نمونه تحت اتمسفر هوا یا اکسیژن در یک دمای معین در فشار اتمسفر و مشاهده شروع اکسایش گرمازا، زمان القاء اکسایش تعیین و برحسب دقیقه بیان می گردد.شروع اکسایش به صورت به شکل پیک گرمازا محاسبه می شود.
نمونه و ماده مرجع تحت گرماده ثابت در محیط گاز بی اثرنیتروژن قرارداده می شود.هنگامی که دما به حد معین رسید ، اتمسفر گاز بی اثر توسط اکسیژن با همان سرعت جریان، جایگزین می شود. سپس، نمونه در دمای ثابت نگه داشته می شود تا پیک اکسایش روی نمودار مشخص شود.
زمان القا اکسایش
سفتی حلقوی
این آزمون رفتار نصب را در حین نصب و پس از آن شبیه سازی می کند.پس از دفن لوله باید از سفتی مناسب برای مقاومت در برابر فشار ناشی از خاک برخوردار باشد؛ علاوه بر این لوله باید قادر به مقاومت در برابر فشار مضاعف ناشی از بار ترافیکی نیز باشد.
آزمون سفتی حلقوی مقدار مقاومت لوله را برای شرایط مورد نظر اندازه می گیرداین آزمون براساس استاندارد بین المللی ISO 9969 و به کمک دستگاهی انجام می پذیرد که دارای دو صفحه موازی بوده و لوله بین این دو صفحه تحت فشار قرار می گیرد.
این آزمون بدین روش صورت می پذیرد که سه نمونه لوله به مدت 24 ساعت در دمای ͦC 2±23 قرار داده می شود ؛ سپس نمونه ها در بین دو صفحه ی دستگاه و در حالت ثابت قرار داده می شود. سپس با حرکت صفحه بالایی دستگاه به سمت پایین و اعمال فشار بر روی لوله،مقدارنیروی لازم برای تغییر شکل لوله تا 3قطر داخلی لوله اندازه گیری می شود. باید توجه داشت این نیروی اعمال شده به قطر داخلی نمونه لوله بستگی دارد.