تنسایل Tensile یک مشخصه مکانیکی در علم متالورژی یا علم مواد می باشد که به مفهوم مقاومت کششی بوده اغلب در مورد قطعات فلزی مورد استفاده قرار می گیرد. واحد (یکا) یا دیمانسیون تنسایل نیوتن بر میلیمتر مربع برابر با مگاپاسکال می باشد که بصورت Mpa یا N/mm2 نمایش داده می شود. البته این دیمانسیون برای تنسایل در دستگاه استاندارد بین المملی تعریف شده است و در دستتگاه آمریکایی یکای تنسایل Psi یا Ksi می باشد که هر Ksi برابر با 6:89مگاپاسکال می باشد. درک بهتر مفهوم تنسایل تنها با بررسی نمودار های تنش و کرنش امکان پذیر می باشد چرا که عملا تنسایل بر روی این نمودار مفهوم واقعی خود را پیدا می کند. در مفهوم ساده تر تنش شکل فیزیکی فشار یعنی نیرو بر واحد سطح و کرنش عکس العمل ماده و تغییر فرم آن می باشد. در زیر نمودار تنش و کرنش مشخص شده است.
توجه به این نکته که آنچه بعنوان تنسایل برای قطعات فولادی بیان می شود در واقع مشخص کننده حداکثر نیروی کششی آن قطعه نمی باشد چرا که همانطور که در نمودار دیده می شود، تنسایل پس از کشش جسم و تغییر فرم و انتقال از نقطه الاستیک به پلاستیک و در واقع نقطه اکسترمم مطلق در نمودار تنش و کرنش بوده و در ناحیه ای سنجیده می شود که عملا قطعه فولادی دچار شکست شده است.
در جداول مهندسی گاهی برای مشخص کردن مقاومت کششی و فشاری قطعات صنعتی به جز تنسایل دو مفهوم مکانیکی دیگر از تنسایل که WLL مخفف Working load limit و MBL مخفف Minimum breaking load را ذکر می کنند. در حالی که مفهوم تنسایل مقاومت کششی تنها تحت تاثیر متریال بکار گرفته شده در تولید و علمیات های سخت کاری می باشد مفاهیم MBL , WLL به سایز و قطر نیز بستگی دارند. بعنوان مثال برای سیم بکسل ها که در اتصالات مختلف مانند اتصالات تاور کرین ها، تیفور های کشش بار و اسلینگ ها برای لیفتینگ بار بکار گرفته می شوند در حالت فولادی تنسایل مقاومت کششی برابر با 1770 نیوتن بر میلیمتر مربع برای تمام سایز ها می باشد اما دو مفهوم دیگر با بالا رفتن قطر افزایش پیدا می کنند.
در عمل از میان سه فاکتور قید شده کمیت WLL به مفهوم محدوده کاری امن برای قطعات صنعتی بهترین روش و معیار برای کاربران در انتخاب قطعه صنعتی می باشد که بصورت مستقیم قابلیت عملکرد قطعه را بصورت مشخص بیان می کند. معمولا MBL ضریبی از WLL می باشد و برای برخی از فلزات مانند استنلس استیل که تنسایل مقاومت کششی بین 700 تا 1600 بر حسب ترکیبات دارند میزان MBL سه برابر WLL می باشد.
تنسایل مقاومت کششی قطعات فلزی تابع دو فاکتور یعنی ترکیبات شیمیایی بکار رفته در آلیاژ قطعه و دوم عملیات حرارتی می باشد. یکی از دلایل اصلی انتخاب آلیاژ های فولادی در تولید قطعات صنعتی مانند سیمب کسل ها، یاتاقان ها، زنجیر و در کل ادواتی که با تنش های بالای کششی، سایشی و حرارتی روبرو هستند قابلیت تغییر میزان تنسایل با تغییر در ترکیبات و انجام عملیات حرارتی است. بالا بردن درصد کربن در ساختار فولاد تا اندازه ای مشخص یکی از روش های ساده در افزایش تنسایل می باشد.
عملیات حرارتی انجام شده بر روی فلزات که شامل مراحل متعدد سرمایش و گرمایش با در نظر گرفتن سه فاکتور محرمانه سرعت سرمایش و گرمایش، مدت زمان حفظ در دمای مختلف و ترتیب عمل که برای هر کارخانه ای بصورت محرمانه و مطابق با تکنولوژی تولید می باشد از روش های افزایش تنسایل مقاومت فلزات می باشد. در طی عملیات حرارتی بردار ها و بلورهای داخلی ترکیبات فلزی همسو شد و سختی تنسایل آنها به شدت بالا می رود. بر خلاف ترکیبات شیمیایی بکار رفته در آلیاژ های فلزی که به روش آنالیز قابل دسترسی هستند، تنسایل و روش های افزاینده آن به هیچ روشی قابل دسترسی نیستند.
.jpg)
در زیر به بررسی برخی از قطعات پرکاربرد صنعتی و محدوده تنسایل مقاومت کششی آنها می پردازیم. لازم به ذکر است که سختی سطحی از دیگر فاکتور های مقاومتی قطعات فولادی می باشد که اغلب روش های افزایشی آن بصورت موازی با افزایش تنسایل صورت می پذیرد.
برای برخی از قطعات صنعتی مفهوم سختی سطحی در کنار تنسایل و حتی در اولویت مورد بررسی قرار می گیرد. این قطعات که اغلب با تنش های سایشی بالایی سر و کار دارند مانند انواع تیغه و ناخن که بر روی بیل های مکانیکی مورد استفاده قرار می گیرند می بایست دارای سختی بالای 47 راکول باشند.