ابزار اندازه گیری

ابزار اندازه گیری و ابزارآلات اندازه گیری با برنهای اصل برای اندازه گیری در صنایع

ساعت میکرون یا صافی سنج

ساعت اندیکاتور صفحه بزرگ

میکرومتر 50-75

میکرومتر 75-100

میکرومتر گام سنج ساعتی

طرز کار کولیس ورنیه

قطر داخلی و خارجی یک لوله را نمی‌توان با دقت و به آسانی با یک خط کش مدرج اندازه گرفت. برای اندازه گیری دقیق‌تر آنها از کولیس استفاده می‌شود. کولیس از ترکیب یک خط کش مدرج و یک ورنیه متحرک درست شده است. خط کش ورنیه دارای دو شاخک است شاخک‌های کوچک برای اندازه گیری قطر داخل و شاخک‌های بزرگ برای اندازه گیری قطر خارجی اجسام بکار می‌رود.
خط کش برحسب میلیمتر مدرج شده ورنیه دارای درجه بندی کوچکی است که اغلب شامل 10 قسمت بوده و معادل 9 میلیمتر است یعنی 9 میلیمتر در روی خط کش کوچک‌تر است. با این نوع کولی یه آسانی می‌توانیم تا 1.10 میلیمتر را اندازه بگیریم. دقت اندازه گیری کولیس از تقسیم کردن یک درجه خط کش به تعداد تقسیمات ورنیه به دست می‌آید.

برخی از انواع کولیسها برای اندازه گیری عمق یک تیغه باریک دارند که به ورنیه متصل است و با آن حرکت می‌کند. اگر صفر ورنیه بر صفر خط کش منطبق باشد انتهای تیغه بر انتهای خط کش منطبق می‌گردد در صنعت برای اندازه گیری قطر گلوله و سیلندر و پیستون و طول وسایل مختلف از انواع کولیس‌ها با بزرگی‌های مختلف استفاده می‌شود.
اندازه گیری قطر یا طول
جسمی را که منظور تعیین طول با قطر خارجی آن است در بین شاخک‌های ثابت و متحرک بزرگ قرار می‌دهند بطوری که هر دو شاخک با بدنه جسم تماس داشته باشند سپس به کمک ورنیه و خط کش اندازه طول یا قطر گلوله را تعیین می‌کنند. درجات را از روی خط کش عددی که صفر ورنیه در مقابل آن قرار دارد و یا از آن گذشته است و کسر درجات را از روی ورنیه می‌خوانند برای کسر درجات از درجات ورنیه را پیدا می‌کنند که درست در برابر یکی از درجات خط کش قرار گرفته است.
اندازه گیری قطر داخلی

برای اندازه گیری قطر داخلی مثلا قطر یک لوله دو شاخک بالایی را در داخل لوله فرو می‌برند و ورنیه را برای خط کش آنقدر جابجا می‌کنند تا دو شاخک با جدار داخلی لوله تماس پیدا کنند. کولیس تا حدی در داخل لوله می‌چرخانند تا دو شاخک بر قطر لوله منطبق گردد. در این حالت قطر داخلی را با روش قبلی از روی خط کش و ورنیه می‌خوانند.

کاربرد میکرومتر

میکرومتر، یا ریزسنج، ابزاری برای اندازه‌گیری طول با دقت زیاد است.

میکرومتر برای اندازه‌گیری قطعاتی که بایستی دقیق تراشیده شوند به‌کار گرفته می‌شود. دقت میکرومتر به‌مراتب بیشتر از دقت کولیس‌ها است. میکرومترها ازنظر سیستم اندازه‌گیری مانند کولیس دو نوعند که آنها را میکرومترهای اینچی و میکرومترهای میلیمتری می‌نامند. میکرومتر از بخش‌های مختلفی تشکیل شده‌است، که عبارتند از: فک ثابت، فک متحرک، استوانهٔ مدرج یا همان خط‌کش میکرومتر، پوستهٔ مدرج یا ورنیهٔ میکرومتر، و کمانی که برای گرفتن میکرومتر از آن استفاده می‌شود. در قسمت انتهایی میکرومتر یک جغجغه است و اهرمی که در هنگام اندازه‌گیری قفل می‌شود. • روش کار با میکرومتر: همانگونه که گفته شد، مقیاس اندازه‌گیری در میکرومتر می‌تواند اینچ یا میلی‌متر باشد. اندازهٔ طول خط‌کش میکرومتر به‌صورت ۲۵ میلی‌متر، ۲۵ میلی‌متر است. این به آن معنی است که این نوع میکرومتر از مقدار صفر تا ۲۵ میلی‌متر را اندازه می‌گیرد. نوع دیگر از ۲۵ تا ۵۰ میلی‌متر را اندازه می‌گیرد. به‌همین‌ترتیب، سایر اندازه‌ها با میکرومتر مناسب آن محدوده اندازه‌گیری می‌شوند.
میکرومترهای اینچی معمولاً با قابلیت تفکیک ۰/۰۰۰۵ inch , ۰/۰۰۰۱ inch ,۰/۰۰۱ inch ساخته می‌شوند.
• خواندن میکرومتر: اگر به خط‌کش میکرومتر توجه شود، دیده می‌شود که دارای یک خط افقی است. یک‌سری تقسیم‌بندی بالای خط افق است و یک‌سری زیر خط افق است. تقسیم‌بندی‌ای که بالای خط افق است فاصلهٔ بین آنها یک میلی‌متر است، و تقسیم‌بندی‌ای که زیر خط افق است فاصلهٔ بین آنها نیم میلی‌متر می‌باشد. استوانه‌ای مدرج وجود دارد که روی خط‌کش اصلی ما حرکت می‌کند، معمولاً میکرومترها با دقت ۰/۰۱ میلی‌متری ساخته می‌شوند. اگر دقت کنیم، می‌بینیم که روی ورنیه از صفر تا ۵۰ قسمت مساوی تقسیم‌بندی شده‌است.
حال فرض می‌کنیم قطعه‌ای را اندازه‌گیری کردیم و می‌خواهیم اندازهٔ آن را بخوانیم، برای خواندن میکرومتر به‌این‌صورت عمل می‌کنیم که به آخرین خط، خط‌کش که از زیر ورنیه مشخص است، دقت می‌کنیم. این اندازه اندازهٔ اصلی ما است. برای به‌دست آوردن مقدار خُردهٔ آن، توجه می‌کنیم که کدام خط ورنیه روبه‌روی خط، خط‌کش به‌صورت کامل قرار گرفته‌است.
• هنگام استفاده از میکرومتر به نکاتی باید توجه کرد:
در زمان خواندن میکرومتر باید درست مقابل چشمان قرار دهیم.
در زمانی که ما قطعه‌ای را در بین دو فک متحرک و ثابت قرار می‌دهیم، و اندازه می‌گیریم به‌وسیلهٔ دست استوانهٔ مدرج را می‌چرخانیم تا با قطعهٔ کار، تماس پیدا کند، و وقتی تماس پیدا کرد، بقیهٔ کار را با جغجغه انجام می‌دهیم.